Cờ tướng, một loại hình nghệ thuật trí tuệ có nguồn gốc từ Trung Hoa cổ đại, đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong văn hóa Á Đông. Vượt ra khỏi khuôn khổ của một trò chơi, cờ tướng là sự kết hợp tinh tế giữa chiến thuật, tư duy logic và khả năng phán đoán.
Nếu bạn đang muốn khám phá thế giới đầy mê hoặc này, bài viết này sẽ là kim chỉ nam hoàn hảo dành cho bạn. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu cách xếp cờ tướng, làm quen với các quân cờ và những nước đi cơ bản, từ đó từng bước chinh phục trò chơi đầy thử thách này.
Bước 1: Nhận diện bàn cờ và các quân cờ
1.1. Bàn cờ tướng – Không chỉ là những ô vuông
Bàn cờ tướng là một hình chữ nhật được chia thành 9 đường dọc và 10 đường ngang, tạo thành 90 giao điểm. Điểm đặc biệt của bàn cờ tướng là “sông” – một khoảng trống nằm ngang giữa bàn cờ, chia bàn cờ thành hai phần bằng nhau.
“Cung” là khu vực hình vuông nằm ở giữa mỗi bên bàn cờ, được giới hạn bởi 2 đường chéo và cạnh bàn cờ. Đây là khu vực quan trọng bởi vì quân Tướng – quân cờ quan trọng nhất, chỉ được phép di chuyển trong cung.
1.2. Lâm trận: Tìm hiểu về 32 “chiến binh”
Mỗi bên trong cờ tướng có 16 quân cờ, được chia thành 7 loại với màu sắc phân biệt:
- Tướng (帥/將): Quân cờ quan trọng nhất, tượng trưng cho người đứng đầu. Tướng chỉ được di chuyển trong cung và mỗi nước đi chỉ được di chuyển một ô.
- Sĩ (士/仕): Vệ sĩ thân cận của Tướng, cũng chỉ được di chuyển trong cung và mỗi nước đi một ô theo đường chéo.
- Tượng (象/相): Quân cờ di chuyển chéo 2 ô (nhảy cóc), không được di chuyển qua sông và bị cản bởi quân cờ khác nằm ở điểm chéo giữa.
- Xe (車/俥): Quân cờ di chuyển mạnh nhất, được di chuyển theo chiều dọc hoặc chiều ngang không giới hạn số ô, miễn là không bị quân cờ khác cản đường.
- Mã (馬/傌): Quân cờ di chuyển theo hình chữ “L”, mỗi nước đi 2 ô thẳng và 1 ô ngang hoặc ngược lại. Mã không bị cản bởi các quân cờ khác.
- Pháo (砲/炮): Quân cờ di chuyển tương tự Xe, tuy nhiên, để ăn quân, Pháo cần “nhảy cóc” qua một quân cờ bất kỳ.
- Tốt (兵/卒): Quân cờ di chuyển chậm, mỗi nước đi một ô. Trước khi qua sông, Tốt chỉ được di chuyển thẳng về phía trước. Sau khi qua sông, Tốt có thể di chuyển thêm một ô sang trái hoặc phải.
Mẹo nhỏ: Để dễ dàng ghi nhớ cách di chuyển của các quân cờ, bạn có thể liên tưởng đến hình dáng và tên gọi của chúng. Ví dụ, Tượng di chuyển chéo như hình dáng của nó, Xe di chuyển mạnh mẽ như chiếc xe trong thực tế…
Bước 2: Xếp cờ tướng – Chuẩn bị cho cuộc chiến trí tuệ
Việc xếp cờ tướng đúng cách là bước khởi đầu quan trọng cho bất kỳ ván cờ nào.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách xếp cờ tướng:
- Đặt bàn cờ: Đặt bàn cờ sao cho mỗi người chơi có cung ở phía bên phải của mình.
- Xếp quân Tướng và Sĩ: Đặt quân Tướng vào giao điểm của đường dọc chính giữa và đường ngang cuối cùng trong cung. Hai quân Sĩ được đặt ở hai bên cạnh Tướng, trên đường chéo.
- Xếp Tượng: Hai quân Tượng được đặt ở hai bên Sĩ, cách Sĩ một ô.
- Xếp Xe: Hai quân Xe được đặt ở hai góc bàn cờ, trên đường ngang cuối cùng.
- Xếp Mã: Hai quân Mã được đặt cạnh Xe, cách Xe một ô.
- Xếp Pháo: Hai quân Pháo được đặt cách Mã hai ô, trên cùng đường ngang.
- Xếp Tốt: Năm quân Tốt được đặt cách nhau một ô, trên đường ngang thứ tư tính từ dưới lên.
Lưu ý:
- Quân cờ của hai bên được xếp đối xứng nhau qua sông.
- Người chơi cầm quân đỏ thường sẽ đi trước.
Bước 3: Bắt đầu chơi – Những bước đi đầu tiên
Sau khi đã xếp cờ xong, chúng ta chính thức bước vào ván cờ. Luật chơi cờ tướng tương đối đơn giản:
- Hai người chơi lần lượt di chuyển một quân cờ của mình, người cầm quân đỏ đi trước.
- Mỗi nước đi, người chơi có thể di chuyển quân cờ đến một vị trí trống hoặc “ăn” quân cờ của đối phương.
- Quân cờ bị ăn sẽ bị loại khỏi bàn cờ.
- Mục tiêu của trò chơi là chiếu bí Tướng của đối phương – nghĩa là đưa Tướng vào tình thế không thể di chuyển hoặc không thể được bảo vệ khỏi bị ăn.
Một số mẹo cho người mới bắt đầu:
- Nắm vững cách di chuyển của các quân cờ: Đây là yếu tố quan trọng nhất để bạn có thể chơi cờ tướng.
- Bảo vệ Tướng: Tướng là quân cờ quan trọng nhất, vì vậy hãy luôn đặt việc bảo vệ Tướng lên hàng đầu.
- Tấn công và phòng thủ: Cờ tướng là một trò chơi cân bằng giữa tấn công và phòng thủ. Hãy học cách kết hợp cả hai yếu tố này để giành chiến thắng.
- Quan sát và phân tích: Trước khi di chuyển, hãy quan sát kỹ thế cờ, phân tích tình huống và dự đoán nước đi của đối phương.
- Thực hành thường xuyên: Cách tốt nhất để nâng cao trình độ chơi cờ tướng là thực hành thường xuyên. Bạn có thể chơi với bạn bè, người thân hoặc tham gia các câu lạc bộ cờ tướng.
Bước 4: Nâng cao kỹ năng – Từ người mới chơi đến kỳ thủ
Sau khi đã nắm vững luật chơi và cách di chuyển cơ bản, bạn có thể bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về cờ tướng:
- Học các khai cuộc cờ tướng: Khai cuộc là giai đoạn đầu tiên của ván cờ, quyết định đến cục diện và chiến thuật của cả ván.
- Nghiên cứu các thế cờ kinh điển: Phân tích các thế cờ kinh điển sẽ giúp bạn nâng cao khả năng tư duy chiến thuật và phán đoán tình huống.
- Tham khảo sách báo, video hướng dẫn: Hiện nay có rất nhiều tài liệu về cờ tướng, từ cơ bản đến nâng cao. Bạn có thể tham khảo để nâng cao trình độ của mình.
- Tham gia các giải đấu: Tham gia các giải đấu cờ tướng sẽ giúp bạn tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện tâm lý thi đấu và giao lưu học hỏi với những người chơi khác.
Lời kết
Cờ tướng không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn là một môn thể thao trí tuệ đầy bổ ích. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về cách xếp cờ tướng và những bước đầu tiên làm quen với bộ môn này. Hãy bắt đầu hành trình khám phá thế giới cờ tướng và thử thách bản thân với những chiến thuật đầy bất ngờ.
AUSMF chúc bạn có những giây phút thư giãn và chinh phục những đỉnh cao mới trong thế giới cờ tướng!
