Trong thế giới trò chơi bài đầy màu sắc, bài Tứ Sắc luôn giữ một vị trí đặc biệt với cách chơi độc đáo và đầy kịch tính. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, ẩn chứa trong luật chơi Tứ Sắc là một biến thể đơn giản nhưng không kém phần hấp dẫn, đó chính là bài Xếp (hay còn gọi là Xập). Nếu bạn muốn thử sức với một trò chơi bài mới lạ, dễ học nhưng vẫn đầy tính chiến thuật, bài Xếp chính là lựa chọn hoàn hảo. Hãy cùng tôi khám phá cách chơi bài Xếp, từ những quy tắc cơ bản đến những mẹo chơi bài Xếp “bất bại” được chính các cao thủ chia sẻ!
Giới thiệu về bài Xếp
Bài Xếp là một phiên bản rút gọn của bài Tứ Sắc, thích hợp cho 3 người chơi. Mục tiêu của trò chơi vẫn là sắp xếp (xếp) các lá bài trên tay thành các nhóm bài hợp lệ và đánh hết bài rác trước đối thủ. Điểm đặc biệt của bài Xếp so với bài Tứ Sắc nằm ở luật chơi đơn giản hơn, không có những quy tắc phức tạp về đánh bài phụ hay cước sắc.
Bộ bài Tứ Sắc
Giống như Tứ Sắc, bài Xếp sử dụng bộ bài Tứ Sắc gồm 112 lá, chia thành 4 màu: đỏ, vàng, xanh, trắng. Mỗi màu có 7 cấp bậc quân bài được sắp xếp từ thấp đến cao như sau:
- Chuột: Ký hiệu là “Nhất” trên quân bài đỏ và vàng, và “Chuột” trên quân bài xanh và trắng.
- Mèo: Ký hiệu là “Nhì” trên quân bài đỏ và vàng, và “Mèo” trên quân bài xanh và trắng.
- Pháo: Ký hiệu là “Tam” trên quân bài đỏ và vàng, và “Pháo” trên quân bài xanh và trắng.
- Xe: Ký hiệu là “Tứ” trên quân bài đỏ và vàng, và “Xe” trên quân bài xanh và trắng.
- Tướng: Ký hiệu là “Ngũ” trên quân bài đỏ và vàng, và “Tướng” trên quân bài xanh và trắng.
- Sĩ: Ký hiệu là “Lục” trên quân bài đỏ và vàng, và “Sĩ” trên quân bài xanh và trắng.
- Tượng: Ký hiệu là “Thất” trên quân bài đỏ và vàng, và “Tượng” trên quân bài xanh và trắng.
Mỗi quân bài có 4 bản sao, tương ứng với 4 màu sắc.
Các nhóm bài trong bài Xếp
Để chiến thắng trong bài Xếp, bạn cần nắm vững cách xếp bài thành các nhóm bài hợp lệ. Dưới đây là danh sách các nhóm bài và giá trị tương ứng (lính):
- Một con Tướng (Heo): 1 lính
- Một đôi (Đôi): 2 lá bài giống nhau (2 lính nếu là đôi Tướng, 0 lính cho các đôi khác)
- Một bộ ba (Xám): 3 lá bài giống nhau (4 lính nếu là 3 con Tướng, 1 lính cho các bộ ba khác)
- Một bộ bốn (Quằn): 4 lá bài giống nhau (10 lính nếu là 4 con Tướng, 6 lính cho các bộ bốn khác)
- Ba lá Tướng – Sĩ cùng màu: 2 lính
- Ba lá Xe – Pháo – Mèo cùng màu: 1 lính
- Ba lá Chuột khác màu: 1 lính
- Bốn lá Chuột khác màu: 4 lính
Lưu ý: Đối với các bộ 3 và 4 lá bài giống nhau (Khạp và Quằn), nếu là bài trên tay hoặc bài úp (trong xập), giá trị của chúng sẽ được cộng thêm 2 lính. Ví dụ: 3 lá Tướng trên tay sẽ được tính là 6 lính thay vì 4 lính.
Tay bài Xếp
Mỗi người chơi sẽ được chia 20 lá bài, riêng người đi đầu tiên (nhà cái) sẽ có 21 lá. Các lá bài này được chia thành 3 phần:
- Bài úp (xập): Đây là phần bài được úp xuống, chỉ có người chơi biết. Phần bài này luôn bao gồm các bộ 3 hoặc 4 lá bài giống nhau.
- Bài ngửa: Phần bài này được lật ngửa cho mọi người cùng biết và luôn bao gồm các nhóm bài Xếp hợp lệ.
- Bài trên tay: Phần bài này được giữ bí mật, có thể chứa bài rác hoặc các lá bài có thể kết hợp thành nhóm bài Xếp.
Bài rác: Là các lá bài lẻ không nằm trong nhóm bài Xếp nào. Nhiệm vụ của người chơi là tìm cách đánh hết bài rác trên tay.
Luật chơi bài Xếp
Bắt đầu ván bài
Ván bài bắt đầu với việc nhà cái đánh ra một lá bài rác bất kỳ. Người chơi tiếp theo có thể “ăn” lá bài này nếu trên tay có 2 hoặc 3 lá bài cùng loại, hoặc 3 lá bài úp cùng loại (trong xập). “Ăn” bài rác đồng nghĩa với việc người chơi bốc lá bài đó và kết hợp với bài trên tay hoặc bài úp để tạo thành một nhóm bài hợp lệ.
Nếu không thể hoặc không muốn “ăn”, người chơi tiếp tục bốc một lá bài mới từ nọc. Người chơi có thể ăn lá bài vừa bốc theo quy tắc đã nêu trên, hoặc đánh lá bài đó ra nếu không ăn được.
Lưu ý: Không ai được phép ăn lá bài rác đã bị bỏ xuống. Bài ăn luôn là bài được bốc từ nọc.
Giành bài và ké bài
Trong bài Xếp, người chơi có thể giành quyền ăn lá bài vừa được bốc lên từ nọc. Cụ thể, người chơi có thể “ăn” lá bài đó ngay cả khi không phải lượt của mình trong những trường hợp sau:
- Người chơi có thể “tới” (thắng ngay lập tức) với lá bài vừa bốc lên.
- Người chơi có 2 hoặc 3 lá bài giống lá bài vừa bốc trên tay.
- Người chơi có 3 lá bài giống lá bài vừa bốc trong phần bài úp (xập) hoặc bài ngửa.
- Lá bài vừa bốc là lá Tướng, và người chơi có 2 lá bài cùng loại trong phần bài ngửa.
Khi lá bài bị “giành”, người chơi bốc lá bài đó được gọi là “bị chặt”. Người chơi bị chặt sẽ mất lượt và ván bài được tiếp tục bởi người giành bài.
Kéo thêm bài
Trong trường hợp lá bài vừa bốc không thể bị “giành” bởi ai, người chơi bốc lá bài đó bắt buộc phải ăn lá bài đó vào phần bài ngửa của mình (kéo thêm bài) theo 2 kiểu đặc biệt sau:
- Lá bài bốc được là lá Tướng, và người chơi có lá Tướng cùng loại trong phần bài ngửa.
- Lá bài bốc được là lá Chuột, và người chơi có thể kết hợp lá bài đó với 3 lá Chuột khác màu trong phần bài ngửa để tạo thành một bộ 4 lá Chuột khác màu.
Luật về vứt bài
Sau khi ăn lá bài mới, người chơi phải vứt bỏ một lá bài bất kỳ trên tay. Khác với Tứ Sắc, lá bài bị vứt bỏ sẽ không thể bị “ăn” bởi người khác.
Lưu ý:
- Người chơi không được phép vứt lá Tướng, lá bài trong Khạp (bộ ba) hoặc Quằn (bộ bốn), và không được phép vứt lá Chuột trong trường hợp trên tay chỉ còn đúng 4 lá Chuột khác màu.
- Người chơi có thể tùy ý xé các nhóm bài trên tay như Đôi, bộ ba Chuột khác màu, bộ Xe – Pháo – Mèo, hoặc bộ ba Tướng – Sĩ để tạo bài rác cho phù hợp với luật vứt bài.
“Ù” và “Đền”
Trong quá trình chơi, nếu một người chơi “ăn” quá nhiều mà không tính toán kỹ lưỡng, dẫn đến việc không còn bài rác để đánh nhưng trên tay vẫn còn những lá bài không thể xếp thành nhóm bài hợp lệ, người chơi đó được gọi là “bị úng”. Người “bị úng” sẽ bị phạt và coi như thua ván bài đó.
Cách tính điểm thắng
Khi một người chơi hết bài rác trên tay và có tổng số lính từ 15 trở lên, người chơi đó sẽ “tới” và giành chiến thắng.
Cách tính điểm:
- Mỗi người thua sẽ trả cho người thắng số tiền tương ứng với (10 + số_lính) * mức cược đã thỏa thuận trước đó.
- Nếu số lính của người thắng từ 21 trở lên, người thắng được gọi là “tới Quan”, và người thua phải trả (10 + 2 số_lính) mức cược.
Bài Xếp trên Vinagames và ngoài đời
- Do tính chất online, người chơi có thể rời bàn bất cứ lúc nào. Vì vậy, khi một người chơi “bị úng”, hệ thống sẽ tự động xử lý như trường hợp người chơi “bỏ bàn”. Ván bài sẽ tiếp tục với những người chơi còn lại.
- Khi chơi bài Xếp ngoài đời, người “bị úng” sẽ bị phạt và phải chung tiền thua cho tất cả những người chơi còn lại.
- Hiện tại, Vinagames chưa áp dụng các luật chặt chẽ như khi chơi ngoài đời thực. Người chơi có quyền tự do “ăn” lá bài mới theo ý muốn mà không bị giới hạn bởi các luật “bắt buộc” như đã nêu ở trên.
Mẹo chơi bài Xếp “bất bại”
Để trở thành một cao thủ bài Xếp, bên cạnh việc nắm vững luật chơi, bạn cần phải tích lũy cho mình những kinh nghiệm và mẹo chơi hiệu quả. Dưới đây là một số bí kíp được chính những tay chơi lão luyện chia sẻ:
1. Ghi nhớ bài:
Luôn cố gắng ghi nhớ những lá bài đã được đánh ra hoặc đã được ăn bởi đối thủ. Điều này giúp bạn đoán biết bài trên tay đối thủ, từ đó đưa ra chiến thuật phù hợp.
“Theo kinh nghiệm của tôi, ghi nhớ bài là yếu tố quan trọng nhất quyết định chiến thắng. Hãy tập trung quan sát và ghi nhớ, bạn sẽ nhanh chóng nắm bắt được tình hình ván bài.” – Anh Minh, một cao thủ bài Xếp với hơn 10 năm kinh nghiệm chia sẻ.
2. Xếp bài hợp lý:
Ngay từ khi chia bài, hãy nhanh chóng sắp xếp bài trên tay thành các nhóm bài hợp lệ. Việc này giúp bạn dễ dàng nhận biết bài rác, bài cần giữ và bài có thể vứt bỏ.
3. Ưu tiên “giết” bài:
Nên ưu tiên “giết” bài (giành ăn lá bài mới) để nhanh chóng hết bài rác, đồng thời tăng lượng lính cho mình. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ lưỡng để tránh bị “úng” khi ăn quá nhiều.
4. Chủ động “dẫn dắt” ván bài:
Nếu có thể, hãy cố gắng “dẫn dắt” ván bài theo hướng có lợi cho mình. Ví dụ, nếu nhận thấy đối thủ thiếu Chuột, hãy tập trung đánh Chuột để “ép” đối thủ phải “ăn” hoặc “bốc”.
5. Giữ tâm lý ổn định:
Bài Xếp là một trò chơi đòi hỏi sự tập trung và kiên nhẫn. Hãy luôn giữ tâm lý ổn định, tránh nóng vội hay chán nản khi gặp thất bại.
6. Luyện tập thường xuyên:
“Trăm hay không bằng tay quen”, hãy thường xuyên luyện tập chơi bài Xếp để nâng cao trình độ và kinh nghiệm cho bản thân.
Lời kết
Bài Xếp là một trò chơi giải trí vừa đơn giản vừa hấp dẫn. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã nắm được cách chơi bài Xếp cũng như những mẹo chơi hiệu quả. Chúc bạn có những giây phút thư giãn vui vẻ và gặt hái nhiều may mắn khi tham gia trò chơi này!
