Hàn Quốc, một đất nước với bề dày lịch sử và văn hóa phong phú, luôn ẩn chứa những điều thú vị chờ đợi chúng ta khám phá. Và trong thế giới cờ, Janggi – loại cờ tướng đặc trưng của Hàn Quốc, chính là một minh chứng rõ ràng cho sự sáng tạo và tinh thần độc lập của dân tộc này. Hãy cùng tôi bước vào thế giới đầy mê hoặc của Janggi, nơi trí tuệ và chiến thuật được thể hiện qua từng nước đi đầy kịch tính.
Người dân chơi cờ Janggi tại Busan, Hàn Quốc
Niềm đam mê bất tận với cờ Janggi tại Hàn Quốc
Nguồn gốc và lịch sử của cờ Janggi
Cờ Janggi, hay còn được biết đến với cái tên cờ Hàn Quốc, có nguồn gốc từ cờ tướng Trung Quốc. Tuy nhiên, người Hàn Quốc đã khéo léo biến tấu và thổi hồn vào đó, tạo nên một bộ môn cờ mang đậm dấu ấn riêng.
Ông Kim Tae-Young, một chuyên gia nghiên cứu về cờ Janggi, cho biết: “Janggi xuất hiện từ thời Tam Quốc Triều Tiên (thế kỷ 1 – thế kỷ 7) và nhanh chóng trở thành trò chơi được yêu thích bởi mọi tầng lớp trong xã hội. Từ những người nông dân bình dị đến giới quý tộc quyền quý, ai ai cũng say mê với những nước cờ đầy tính toán và bất ngờ.”
Bàn cờ Janggi: Sự khác biệt tạo nên bản sắc
Bàn cờ Janggi từ thời đế quốc Cao Li
Bàn cờ Janggi cổ với thiết kế tinh xảo
Khác biệt lớn nhất của Janggi so với cờ tướng Trung Quốc chính là sự vắng mặt của dòng sông ngăn cách hai bên. Điều này tạo nên một không gian chiến đấu rộng mở hơn, các quân cờ có thể di chuyển linh hoạt và tham gia tấn công một cách trực diện.
Bàn cờ Janggi gồm 9 đường dọc và 10 đường ngang, tạo thành 90 điểm giao cắt. Mỗi bên có một cung Sở hình vuông, là nơi “an toàn” cho quân Tướng.
Quân cờ và luật chơi: Khi chiến thuật lên ngôi
Janggi sử dụng 16 quân cờ cho mỗi bên, chia thành 7 loại: Tướng, Sĩ, Tượng, Mã, Xe, Pháo và Tốt. Mỗi loại quân cờ có cách di chuyển và luật chơi riêng, tạo nên sự đa dạng và tính chiến thuật cao cho Janggi.
1. Quân Tướng (Hán/Sở): “Linh hồn” của cả đội quân
Giống như cờ tướng, Tướng là quân cờ quan trọng nhất, quyết định thắng bại của ván cờ. Tướng chỉ được di chuyển trong cung Sở và mỗi nước đi chỉ được di chuyển một ô theo chiều ngang, dọc hoặc chéo.
2. Quân Sĩ: Vệ sĩ trung thành bảo vệ Tướng
Quân Sĩ cũng chỉ được di chuyển trong cung Sở và mỗi nước đi chỉ được một ô theo chiều ngang, dọc hoặc chéo. Nhiệm vụ chính của Sĩ là bảo vệ Tướng khỏi sự tấn công của đối phương.
3. Quân Tượng: “Vũ công” uyển chuyển trên bàn cờ
Tượng di chuyển theo đường chéo của hình chữ nhật 2×3. Điểm đặc biệt là Tượng Janggi có thể di chuyển khắp bàn cờ, không bị giới hạn bởi “sông” như cờ tướng.
Bà Park Min-Ji, một kỳ thủ Janggi chuyên nghiệp, chia sẻ: “Chính sự thay đổi này đã giúp Tượng trở thành quân cờ tấn công mạnh mẽ, thay vì chỉ có vai trò phòng thủ như trong cờ tướng.”
4. Quân Mã: “Kỵ binh” dũng mãnh với bước đi chữ “L”
Quân Mã di chuyển theo hình chữ “L” quen thuộc: 2 ô theo chiều ngang/dọc và 1 ô theo chiều còn lại.
5. Quân Xe: “Chiến xa” hùng mạnh với sức công phá lớn
Quân Xe di chuyển theo chiều dọc hoặc ngang trên bàn cờ, không giới hạn số ô. Xe là quân cờ có sức tấn công mạnh mẽ, thường được dùng để kiểm soát các đường “huyết mạch” trên bàn cờ.
6. Quân Pháo: “Sát thủ” tầm xa với sức mạnh tiềm ẩn
Quân Pháo di chuyển tương tự như Xe, nhưng để ăn quân, Pháo phải “nhảy” qua đúng một quân cờ khác (ngoại trừ Pháo).
7. Quân Tốt: “Người lính” nhỏ bé nhưng đầy uy lực
Quân Tốt di chuyển một ô mỗi nước theo chiều dọc. Khi đến cuối bàn cờ của đối phương, Tốt có thể di chuyển ngang, tạo nên sự bất ngờ cho đối thủ.
Sự khác biệt trong luật di chuyển của Tốt so với cờ tướng đã tạo nên những chiến thuật tấn công độc đáo cho Janggi.
Kết thúc ván cờ và cách tính điểm
Ván cờ Janggi kết thúc khi một trong hai bên bắt được Tướng của đối phương. Ngoài ra, ván cờ cũng có thể kết thúc trong các trường hợp:
- Hết thời gian quy định.
- Ba lần lặp lại cục diện.
- Một bên không còn khả năng chiến thắng và xin thua.
Trong trường hợp hòa cờ, hai bên sẽ tính điểm để phân định thắng thua dựa trên số lượng và loại quân cờ còn lại trên bàn cờ.
Lời kết
Cờ Janggi, với luật chơi đơn giản nhưng đầy tính chiến thuật, đã trở thành một nét văn hóa đặc sắc của Hàn Quốc. Chơi Janggi không chỉ là giải trí mà còn là cách rèn luyện trí tuệ, sự tập trung và khả năng phán đoán. Hãy thử sức với Janggi, bạn sẽ khám phá ra một thế giới cờ đầy lôi cuốn và bất ngờ!
